18 พ.ค. เวลา 11:29 • สุขภาพ

🍟 เบาได้ก็เบา: EP22 - ของอร่อยที่แอบเปลี่ยนเรา

“ก็แค่กินแครกเกอร์ธัญพืชตอนบ่าย
ก็แค่ดื่มกาแฟเย็นใส่น้ำตาลนิดหน่อย
ก็แค่โยเกิร์ตไขมันต่ำ…ที่มีรสผลไม้รวม
ทำไมร่างกายมันอืดง่าย หิวไว เหนื่อยเร็วขึ้นทุกที”
บางครั้ง “ของที่ดูดี” ก็อาจไม่ใช่ของที่ “ดีต่อร่างกายเราเสมอไป”
โดยเฉพาะเมื่อมันคือ Ultra-Processed Food (UPF)
ที่อาจไม่ใช่แค่ของขยะ แต่คือ ของที่ซับซ้อนเกินกว่าร่างกายจะรู้ว่าจะจัดการยังไง
🔍 Ultra-Processed Food คืออะไร?
UPF หมายถึงอาหารที่ผ่านการแปรรูปหลายชั้น
มีส่วนผสมทางอุตสาหกรรมที่ไม่ใช่ของที่เราทำอาหารจากครัวบ้านทั่วไป เช่น
สารเพิ่มรส (flavor enhancer)
สารให้ความหวานแทนน้ำตาล (artificial sweeteners)
สี กลิ่น และเนื้อสัมผัสสังเคราะห์
ไขมันทรานส์หรือไขมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจน جز
สารกันเสีย และส่วนผสมเคมีอื่น ๆ
งานวิจัยใน BMJ (2023) พบว่า คนที่บริโภค UPF สูง มีความเสี่ยงโรคหัวใจ เบาหวาน ภาวะซึมเศร้า และการนอนไม่มีคุณภาพ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
🍩 แล้ว UPF มีในอาหารอะไรบ้าง?
ไม่ใช่แค่ขนมกรุบกรอบ น้ำอัดลม หรือ fast food
แต่ยังแฝงใน…
ซีเรียลธัญพืช
เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพบางยี่ห้อ
อาหารคลีนพร้อมทาน
ขนมปังโฮลวีตสำเร็จรูป
โยเกิร์ตรสผลไม้
โปรตีนบาร์
ขนม low-fat/low-cal ที่เต็มไปด้วยสารปรุงแต่ง
ยิ่งอาหารอยู่ได้นานโดยไม่บูด และรสสัมผัสเหมือน “ถูกทำมาให้ติด”
ยิ่งมีโอกาสสูงว่าเป็น UPF
🧠 แล้ว UPF เปลี่ยนร่างกายเราอย่างไร?
แทรกแซงความหิว–อิ่ม
→ ทำให้ระบบสั่งหยุดกินในสมอง (leptin) ทำงานน้อยลง
เพิ่มการดื้ออินซูลิน
→ เมื่อกินอาหารที่ดูเหมือน “ไม่หวาน” แต่พุ่งกลูโคสในเลือดเร็ว
ลดความหลากหลายของจุลินทรีย์ในลำไส้
→ ส่งผลต่ออารมณ์ ภูมิคุ้มกัน และสมอง
ทำให้เรา “กินไปเรื่อย ๆ” ได้โดยไม่รู้ตัว
→ เพราะรสชาติถูกออกแบบให้กระตุ้น dopamine
🧘 แล้วทำไมเรายังเลือกกินมัน?
เพราะ…
มันสะดวก
มันถูก
มันดูดีจากคำว่า “ไขมันต่ำ” “คลีน” “แคลต่ำ”
และบางครั้ง…เราก็แค่เหนื่อยเกินกว่าจะคิดเยอะ
ในวันที่เหนื่อย ร่างกายจะตัดสินใจ “สั้น”
และเลือกสิ่งที่ทำให้รู้สึกดีทันที มากกว่าสิ่งที่ดีในระยะยาว
🍲 ตัวอย่างจากชีวิตจริง
พี่ไก่ อายุ 44 ปี
เริ่มท้องอืด หิวบ่อย นอนไม่ค่อยสนิท ทั้งที่พยายาม “กินคลีน”
พอเริ่มจดรายการอาหารที่กินจริง ๆ ตลอด 7 วัน
พบว่ามี UPF แฝงอยู่แทบทุกมื้อ เช่น
ซีเรียลเช้า
น้ำเต้าหู้ปรุงแต่ง
ขนมปังโฮลวีตสำเร็จรูป
ซุปก้อน
โยเกิร์ตไขมันต่ำ
พี่ไก่ไม่ต้อง “เลิกกิน” ทุกอย่าง
แค่ลอง…
เปลี่ยนโยเกิร์ตเป็นแบบกรีกธรรมดา
เปลี่ยนขนมเป็นผลไม้กับถั่ว
เพิ่มมื้อทำเองที่ไม่ต้องสวย…แค่สด
เดือนเดียว พี่ไก่บอกว่า…
“เหมือนร่างกายมันเบาขึ้นแบบไม่มีเหตุผล
ไม่ได้หุ่นดีขึ้นชัดเจน แต่หายพะอืดพะอมใจที่ไม่รู้ว่ามาจากไหน”
💡 เทคนิคเบา ๆ ที่ทำได้วันนี้
อ่านส่วนผสมก่อนเลือกซื้อ
→ ถ้ารายการยาวเกิน 5 บรรทัด และมีชื่อที่เราพูดไม่ออก…น่าจะต้องสงสัย
เปลี่ยนแค่มื้อเดียวก่อนก็พอ
→ เช่น มื้อเช้าเริ่มจากข้าวต้มธรรมดาแทนซีเรียลกล่อง
ฝึกแยก “ของกินเพื่อร่างกาย” ออกจาก “ของกินเพื่อใจ”
→ ทั้งสองแบบกินได้…แต่ต้องรู้ว่าเรากำลังกินด้วยเหตุผลไหน
💬 วรรคทองประจำตอน
“บางอย่างไม่ได้ผิด…แค่ซับซ้อนเกินไปสำหรับร่างกายจริง ๆ ของเรา”
📚 อ้างอิง
Ultra-Processed People – Chris van Tulleken (Cornerstone Press, 2023)
งานวิจัยใน BMJ 2023 ว่าด้วย UPF และความเสี่ยงสุขภาพ
โฆษณา