[BETTERCM] 🔰BDA เผยแพร่แนวทางใหม่ด้านอาหารสำหรับการจัดการภาวะท้องผูกเรื้อรัง 🇬🇧 สมาคมนักโภชนาการอังกฤษ (British Dietetic Association - BDA) ได้เผยแพร่แนวทางปฏิบัติด้านอาหารฉบับแรกที่อิงหลักฐานเชิงประจักษ์ สำห

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

15 ต.ค. เวลา 08:56 • สุขภาพ

🔰BDA เผยแพร่แนวทางใหม่ด้านอาหารสำหรับการจัดการภาวะท้องผูกเรื้อรัง

🇬🇧 สมาคมนักโภชนาการอังกฤษ (British Dietetic Association - BDA) ได้เผยแพร่แนวทางปฏิบัติด้านอาหารฉบับแรกที่อิงหลักฐานเชิงประจักษ์ สำหรับจัดการกับภาวะท้องผูกเรื้อรังในผู้ใหญ่ (Chronic idiopathic constipation)

แนวทางปฏิบัติฉบับนี้ ถือเป็นแนวทางด้านอาหาร ที่อิงหลักฐานเชิงประจักษ์ฉบับแรก สำหรับการจัดการภาวะท้องผูกเรื้อรัง

🔴 จุดเด่น: นำเสนอข้อแนะนำที่เจาะจงและครอบคลุมกว่าแนวทางทางฉบับก่อนหน้า เนื่องจากได้รวมคำแนะนำด้านอาหารที่เคยถูกละเลยในแนวทางฉบับก่อนหน้า ซึ่งมักจะเน้นเพียงปริมาณหรือชนิดของใยอาหารเท่านั้น

🔴 วิธีการ:

คณะผู้วิจัยได้ทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและวิเคราะห์อภิมาน (meta-analyses) จำนวน 4 ชุด เพื่อระบุงานวิจัยควบคุมแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (RCTs) ที่เข้าเกณฑ์จำนวน 75 ฉบับ

จากนั้นจึงนำผลลัพธ์มาพัฒนาเป็นข้อแนะนำตามแนวทาง GRADE (Grading of Recommendations, Assessment, Development and Evaluation)

มีการสร้างและยอมรับข้อแนะนำด้านอาหารรวม 59 ข้อ ผ่านการสำรวจฉันทามติแบบ Delphi ในกลุ่มผู้เชี่ยวชาญหลายสาขา ได้คำแนะนำที่แข็งแกร่ง (strong recommendations) จำนวน 27 ข้อ และ 32 ข้อเป็น คำแนะนำที่ผ่านการรับรอง (qualified recommendations)

✅อาหารเสริมใยอาหาร (Fibre supplements):

ขนาดที่แนะนำ: ปริมาณอาหารเสริมใยอาหารมากกว่า 10 กรัม/วัน

ระยะเวลาที่แนะนำ:

การกินอาหารเสริมใยอาหารอย่างน้อย 4 สัปดาห์ เหมาะสมที่สุดสำหรับการเพิ่มความถี่ในการถ่ายอุจจาระ และบรรเทาอาการท้องผูกโดยรวม

▪️ผู้ที่มีอาการท้องผูกและมีปัญหาการทนต่อใยอาหาร อาจเพิ่มปริมาณอาหารเสริมใยอาหารทีละน้อย โดยเพิ่มปริมาณเป็นรายสัปดาห์ เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียง เช่น ท้องอืดและท้องเฟ้อ

▪️ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารชนิดอินนูลิน-ฟรุคแทน ให้ระวังเกิดอาการท้องอืดมากขึ้น

▪️ควรกินอาหารเสริมใยอาหาร ควบคู่กับการดื่มน้ำให้มากขึ้น

หลักฐานส่วนใหญ่มาจากอาหารเสริมใยอาหาร ไม่ใช่มาจากอาหารที่มีเส้นใยสูง มีการทดลองที่มีแนวโน้มที่ดีเกี่ยวกับอาหารที่มีเส้นใยสูงชนิดต่างๆ (เช่น มะม่วง มะเดื่อ รำข้าวโอ๊ต ซีเรียลที่มีเส้นใยสูง และแป้งเมล็ดแฟลกซ์)

การขาดหลักฐานของ "อาหารที่มีเส้นใยสูง" (high fibre diet): เป็นที่น่าแปลกใจที่คณะผู้วิจัยไม่สามารถให้ข้อแนะนำสำหรับอาหารที่มีเส้นใยสูงโดยทั่วไปได้ เนื่องจากพบเพียง RCT เดียวที่ประเมินผลอาหารประเภทนี้

▪️การดื่มน้ำให้เพียงพอ: ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานสนับสนุนว่าการดื่มน้ำให้เพียงพอเพียงอย่างเดียว จะมีประโยชน์ต่อการรักษาโรคท้องผูกเรื้อรัง

มีเพียงการศึกษาเดียวเกี่ยวกับการดื่มน้ำ 2 ลิตร/วัน ควบคู่ไปกับอาหารที่มีเส้นใย 25 กรัม/วัน พบว่ามีประสิทธิภาพในการเพิ่มความถี่ในการถ่ายอุจจาระ และลดการใช้ยาระบายในผู้ป่วยอาการท้องผูกเรื้อรัง

จำเป็นต้องมีการศึกษาในอนาคต เพื่อศึกษาว่าการเพิ่มปริมาณน้ำให้มากกว่าปกติ จะมีประสิทธิภาพในการรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรังหรือไม่

▪️คาเฟอีน: ยังไม่มีการศึกษาแบบ RCT เกี่ยวกับผลของคาเฟอีนต่ออาการท้องผูกเรื้อรัง และจำเป็นต้องมีการทดลองในอนาคตเพื่อศึกษาเรื่องนี้

✅Probiotic Supplements (โปรไบโอติก)

ระยะเวลาที่แนะนำ: ผู้ที่ต้องการทดลองใช้โปรไบโอติก แนะนำให้ทดลองใช้โปรไบโอติกยี่ห้อที่ต้องการอย่างน้อย 4 สัปดาห์ โดยปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิต

แม้ว่าโปรไบโอติกบางสายพันธุ์ เช่น Bifidobacterium lactis และ Bacillus coagulans Unique IS2 อาจช่วยบรรเทาอาการท้องผูกได้ แต่ยังไม่มีหลักฐานที่น่าเชื่อถือเพียงพอ จำเป็นต้องมีการศึกษาที่ออกแบบมาอย่างดีเพิ่มเติม เพื่อศึกษาผลของสายพันธุ์โปรไบโอติกที่มีลักษณะเฉพาะที่เหมาะสมในภาวะท้องผูกเรื้อรัง

〰️Synbiotic Supplements

(อาหารเสริมซินไบโอติก - ผลิตภัณฑ์ที่รวมเอาโปรไบโอติก และพรีไบโอติก เข้าไว้ด้วยกัน)

ซินไบโอติกไม่มีผลต่อความถี่ในการถ่ายอุจจาระ หรือความสม่ำเสมอของอุจจาระ ในผู้ป่วยอาการท้องผูก

หลักฐานสำหรับอาหารเสริมซินไบโอติกในภาวะท้องผูกเรื้อรังยังมีน้อย จำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม

✅Magnesium Oxide Supplements

ขนาดที่แนะนำ: 0.5–1.5 กรัม/วัน เป็นเวลาอย่างน้อย 4 สัปดาห์

โดยเริ่มต้นที่ขนาด 0.5 กรัม/วัน โดยเพิ่มปริมาณการใช้ขึ้นเรื่อยๆ ทุกสัปดาห์ ขณะเดียวกันก็ติดตามความทนต่อยา

〰️Senna Supplements (อาหารเสริมมะขามแขก)

อาหารเสริมมะขามแขก: เซนนาเป็นวิธีการรักษาที่ได้รับความนิยมสำหรับอาการท้องผูก และเคยได้รับการแนะนำไว้ในแนวทางปฏิบัติก่อนหน้านี้ แต่เมื่อวิเคราะห์ Meta-analysis แล้ว ผลกระทบโดยรวมกลับไม่มีนัยสำคัญอีกต่อไป

การศึกษาเซนนาในอนาคต จำเป็นต้องมี RCT ที่มีคุณภาพสูง เพื่อประเมินประสิทธิภาพ

☑️Kiwifruit Supplements (รูปแบบแคปซุล หรือ แบบผง)

- ไม่มีผลต่อความถี่ในการถ่ายอุจจาระ หรือความสม่ำเสมอของอุจจาระ

- ช่วยลดความถี่ของความรู้สึกถ่ายอุจจาระไม่หมดได้อย่างมีนัยสำคัญ

- ลดความถี่ของอาการปวดท้องจากอาการท้องผูก แต่ไม่ช่วยลดอาการท้องอืดหรือท้องเฟ้อ

☑️ผลกีวี (Kiwifruit)

- กีวีอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่าไซเลียม ในผู้ที่มีอาการท้องผูกซึ่งมีผลข้างเคียง เช่น ท้องอืด ปวดท้อง และท้องอืด

- กิน 2–3 ลูกต่อวัน ติดต่อกันอย่างน้อย 4 สัปดาห์

- อาจแนะนำให้กินกีวีแบบไม่มีเปลือก แม้ว่าจะยังไม่มีการประเมินในการศึกษา แต่จะช่วยเพิ่มไฟเบอร์ ซึ่งอาจเป็นประโยชน์ แต่ก็อาจเพิ่มผลข้างเคียงได้

☑️ลูกพรุน

- ลูกพรุนไม่มีผลกระทบต่อความสม่ำเสมอของอุจจาระอย่างมีนัยสำคัญ เมื่อเทียบกับอาหารเสริมไซเลียม

- ลูกพรุนไม่มีผลกระทบต่อกำรเบ่งถ่าย เมื่อเทียบกับอาหารเสริมไซเลียม

หลักฐานจากการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและการวิเคราะห์อภิมานของ RCT ชี้ให้เห็นว่าลูกพรุนไม่ได้มีประสิทธิภาพมากกว่าไซเลียมในการปรับปรุงผลลัพธ์ของอาการท้องผูก อย่างไรก็ตาม การศึกษาเหล่านี้ไม่ได้ออกแบบการประเมินเชิงเปรียบเทียบอย่างแท้จริง ดังนั้นจึงไม่สามารถสรุปได้ว่าลูกพรุนมีประสิทธิภาพเทียบเท่าไซเลียม จำเป็นต้องมีการศึกษาในอนาคตเพื่อประเมินประสิทธิภาพของลูกพรุนในผู้ที่มีอาการท้องผูกเรื้อรัง

☑️ขนมปังข้าวไรย์ (Rye Bread)

ขนาดที่แนะนำ: กินขนมปังข้าวไรย์ 6-8 แผ่นต่อวัน เป็นเวลาอย่างน้อย 3 สัปดาห์ แต่อย่างไรก็ตามอาจไม่ใช่ปริมาณที่สมเหตุสมผลหรือควบคุมได้สำหรับผู้ป่วยบางราย

ข้อควรระวัง: ขนมปังข้าวไรย์ทำให้อาการโดยรวมแย่ลง (จากอาการข้างเคียง เช่น ปวดท้อง ท้องอืด) อย่างไรก็ตาม ขนาดของผลกระทบยังมีน้อยและอาจไม่มีความสำคัญทางคลินิกต่อผู้ป่วย

✅น้ำที่มีแร่ธาตุสูง (High Mineral-Content Water / น้ำกระด้างที่มีแคลเซียม แมกนีเซียม ซัลเฟต และ โซเดียม ในประมิาณสูง)

- เมื่อเทียบกับน้ำที่มีแร่ธาตุต่ำ

น้ำที่มีแร่ธาตุสูงไม่มีผลกระทบต่อความถี่ในการขับถ่าย

น้ำที่มีแร่ธาตุสูงไม่มีผลกระทบต่ออาการท้องผูกโดยรวม

น้ำที่มีแร่ธาตุสูงไม่มีผลกระทบต่อความรุนแรงของอาการปวดท้องจากอาการท้องผูก

น้ำที่มีแร่ธาตุสูงไม่มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต

การดื่มน้ำที่มีแร่ธาตุสูง 0.5–1.5 ลิตร/วัน เป็นเวลา 2–6 สัปดาห์ อาจช่วยให้ตอบสนองต่อการรักษาดีขึ้น แต่อาการอื่นๆ จะไม่ดีขึ้น

- ยังไม่มีเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดปริมาณแร่ธาตุในน้ำที่มีแร่ธาตุสูงสำหรับการปรับปรุงอาการท้องผูก

➰Whole Diet Interventions

(การเปลี่ยนแปลงการกินอาหาร แทนที่จะเน้นเฉพาะอาหารหรือสารอาหารชนิดเดียว อาทิเช่น Mediterranean diet)

- มี RCT เพียงฉบับเดียวที่ศึกษาผลของอาหารที่มีกากใยสูงต่ออาการท้องผูกเรื้อรัง และไม่พบ RCT ใดๆ เกี่ยวกับแนวทางการกินอาหารแบบองค์รวมอื่นๆ ผลก็คือ ไม่มีการจัดทำคำแนะนำสำหรับอาหารแบบองค์รวมใดๆ ในภาวะท้องผูกเรื้อรัง

อื่นๆ

▪️อาหารหมักดอง:

มีความสนใจเพิ่มขึ้นในการวิจัยเกี่ยวกับการใช้อาหารหมักดองเพื่อบรรเทาอาการท้องผูกเรื้อรัง เช่น คีเฟอร์ ซึ่งบ่งชี้ถึงประโยชน์ที่อาจได้รับต่ออาการท้องผูก

จำเป็นต้องมีการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุมที่มีคุณภาพสูงเพื่อประเมินผลกระทบของอาหารหมักดอง

▪️อาหารที่มีแบคทีเรียเชื้อตาย (inactivated bacteria): เช่น โยเกิร์ตพาสเจอร์ไรซ์

มีการวิจัยเกี่ยวกับผลกระทบของผลิตภัณฑ์อาหารที่มีแบคทีเรียเชื้อตาย ต่ออาการท้องผูกเรื้อรังน้อยมาก

การทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม แสดงให้เห็นถึงผลลัพธ์ที่ดีต่อการบรรเทาอาการท้องผูก ซึ่งจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในอนาคต

▪️อาหารที่กระตุ้น: แม้ว่าอาหารหลายชนิด (เช่น ข้าว กล้วย) จะถูกมองว่าช่วยรักษาอาการท้องผูก แต่ยังมีงานวิจัยที่สนับสนุนข้อกล่าวอ้างดังกล่าวยังมีจำกัด จำเป็นต้องมีการศึกษาแบบ RCT เพื่อระบุส่วนประกอบทางโภชนาการ อาหาร และพฤติกรรมการบริโภค ที่อาจกระตุ้นหรือทำให้อาการท้องผูกแย่ลง

▪️วิตามินซี: มีสมมติฐานว่าวิตามินซีสามารถบรรเทาอาการท้องผูกเรื้อรังได้ จากผลข้างเคียงวิตามินซีปริมาณสูงที่ทำให้เกิดอาการท้องร่วง และอาจมีฤทธิ์เป็นยาระบายในผู้ที่มีอาการท้องผูก แต่อย่างไรก็ตาม ยังไม่มี RCT ที่ศึกษาผลของวิตามินซีต่ออาการท้องผูกเรื้อรัง

⭕ แนวทาง BDA ฉบับนี้ถือเป็นก้าวสำคัญ โดยได้ข้อสรุปว่า ผลิตภัณฑ์เสริมใยอาหารที่เฉพาะเจาะจง (เช่น psyllium) โปรไบโอติกบางสายพันธุ์ แมกนีเซียมออกไซด์ ผลกีวี ขนมปังข้าวไรย์ และน้ำที่มีแร่ธาตุสูง ล้วนแสดงให้เห็นว่าช่วยปรับปรุงผลลัพธ์เฉพาะของอาการท้องผูกได้ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากหลักฐานส่วนใหญ่มีคุณภาพต่ำ จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อเสริมสร้างหลักฐานและปรับปรุงการดูแลทางคลินิก

💢British Dietetic Association Guidelines for the Dietary Management of Chronic Constipation in Adults, Journal of Human Nutrition and Dietetics, 13 October 2025

https://doi.org/10.1111/jhn.70133

The BDA’s first evidence-based dietary guidelines for chronic constipation are now available, 13 October 2025

https://www.bda.uk.com/resource/the-bda-s-first-evidence-based-dietary-guidelines-for-chronic-constipation-are-now-available.html

No Evidence Go-To Diet For Constipation Works, Warn Experts—Do This Instead, 13 Oct 2025

https://www.newsweek.com/constipation-no-evidence-high-fibre-works-warn-experts-do-this-instead-10870913

BETTERCM 2025.10.15

ท้องผูก

https://www.blockdit.com/posts/5f880ad897640a0a8ee956f5

https://www.blockdit.com/posts/629058f7569971436b89b918

https://www.blockdit.com/posts/645095630cea5491a47a89af

🤰คนท้อง-ท้องผูก

https://www.blockdit.com/posts/646f8dde9ee215e6e47b79f0